Co to jest bibliografia w pracy dyplomowej i po co się ją przygotowuje?

Napisanie pracy dyplomowej i jej późniejsza obrona to kluczowe momenty kariery studenckiej, stanowiące zwieńczenie kolejnego etapu na ścieżce edukacyjnej. Poszczególne typy prac naukowych różnią się między sobą pewnymi detalami, jak konieczność zawarcia własnych badań naukowych, lecz istnieją pewne cechy które są dla nich wspólne. Jedną z nich są wymagania formalne, a wśród nich: zamieszczenie bibliografii załącznikowej.

Zobacz też: Obrona pracy licencjackiej - najważniejsze informacje.

W skrócie:

• Bibliografia jest spisem źródeł wykorzystanych do napisania pracy naukowej.
• Tworzy się ją na osobnej stronie na końcu dokumentu.  Spis układa się w kolejności alfabetycznej, od nazwiska autora.
• Za najczęściej cytowane źródła uznaje się: literaturę tematyczną, artykuły branżowe oraz treści internetowe.
• Za sprawdzony przykład dobrze stworzonej bibliografii może posłużyć dowolna książka naukowa. Bardzo przejrzyste przykłady opisów poszczególnych typów źródeł są dostępne na stronach większości uczelni, wraz z konkretnymi wymaganiami dot. spisu.

Co to jest bibliografia w pracy dyplomowej i po co się ją przygotowuje?

Bibliografia załącznikowa (nazywana również publikacyjną) to obowiązkowy element prac naukowych, w tym dyplomowych. Jest to spis wszystkich źródeł przywołanych w pracy, wraz z określonym zestawem wymaganych informacji - opisem bibliograficznym. Stosuje się ją, aby ułatwić weryfikację treści, zawartych w publikacjach, do których odwołaliśmy się w przypisach. W skład bibliografii wchodzą zarówno pozycje książkowe jak i artykuły, akty normatywne, materiały internetowe, grafiki czy wykresy. Uwaga: w spisie nie wolno umieszczać pozycji bibliograficznych, do których nie odwoływano się w przypisach.

Jak zrobić bibliografię?

Piśmiennictwo, Wykaz literatury czy też po prostu Literatura to synonimy Bibliografii. Wybraną frazę umieszcza się w tytule ostatniej części pracy naukowej. Spis źródeł powinien być zorganizowany w porządku alfabetycznym od nazwisk autorów. Każda pozycja opisu bibliograficznego ma zawierać: nazwisko autora (lub autorów), inicjały jego (ich)  imienia, tytuł pracy, wydawnictwo, miejsce wydana, rok wydania, a także numer ISBN (w przypadku wydań książkowych), który znajduje się na widocznym miejscu okładki, strony tytułowej lub redakcyjnej. Warto dodać, że informacje wymagane w wykazie źródeł oraz ich forma mogą się różnić w zależności od rodzaju pisanej pracy, lub instytucji, dla której ją przygotowujemy. Na przykład w pracy dyplomowej UWr, w bibliografii wystarczy: nazwisko, inicjał, tytuł, miasto, rok (w przypadku wydawnictwa zwartego).

Zasady sporządzania bibliografii załącznikowej, według zaleceń Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Wrocławskiego [1]:

• Elementy opisu należy przejmować z karty tytułowej w języku i pisowni oryginału.
• W przypadku występowania więcej niż jednego tytułu lub wersji językowych tytułu, należy podać tytuł wyróżniony graficznie. W przypadku braku wyróżnień, należy podać tytuł wymieniony jako pierwszy.
• W przypadku, gdy istnieją kolejne wydania danej książki, cytować należy najnowsze wydanie.
• W przypadku, gdy występuje więcej niż trzech autorów danej publikacji, należy podać tylko pierwszego z nich wraz ze skrótem i in. lub et al." umieszczonym w nawiasach kwadratowych. Opis takiej pozycji powinien zaczynać się od tytułu pracy.
• Zaleca się wyróżniać graficznie nazwę autora (zwłaszcza nazwisko) i/lub tytuł dokumentu oraz tytuł czasopisma (w przypadku artykułu); przy stosowaniu skrótów tytułów czasopism zaleca się korzystanie z bazy ISSN; można również posługiwać się normą: PN-N- 01178:1994 Zasady skracania tytułów wydawnictw ciągłych.
• Zaleca się przy sporządzaniu bibliografii załącznikowej umieszczanie pełnego tytułu czasopisma zamiast jego skrótu.
• Znaki interpunkcyjne ; : . , - / ( ) należy stosować konsekwentnie w całej bibliografii załącznikowej. Każdy element opisu należy wyraźnie oddzielić od następnych przyjętym znakiem interpunkcyjnym.

Bibliografia - schemat stworzenia i przykłady

Typowe przykłady opisów bibliograficznych są zawarte w każdej książce naukowej. Może to być ogólna lista wszystkich przypisów lub z podziałem na poszczególne kategorie. Istotne jest to, by trzymać się ustalonego porządku, jednolitego typu wyróżnień oraz systemu interpunkcji we wszystkich przypisach zawartych w publikacji.

Przykładowy schemat bibliografii [2]:

Wydawnictwo zwarte 
nazwisko; inicjał imienia; tytuł utworu; miejsce wydania; nazwa wydawnictwa; rok wydania; ISBN.

Artykuł w wydawnictwie zwartym (rozdział, referat konferencyjny)  
nazwisko; inicjał imienia; tytuł; W: tytuł wydawnictwa zwartego; miejsce wydania; rok wydania; zakres stron.  

Artykuł w wydawnictwie ciągłym (w czasopiśmie)  
nazwisko; inicjał imienia; tytuł; podtytuł; tytuł wydawnictwa ciągłego; lokalizacja w obrębie wydaw. ciągłego (rok, oznaczenie zeszytu, paginacja fragmentu).

Dokumenty elektroniczne - artykuł w czasopiśmie elektronicznym 
nazwisko; Imię; tytuł artykułu; tytuł wydawnictwa ciągłego; [typ nośnika]; wydanie; oznaczenie zeszytu; data aktualizacji/nowelizacji; lokalizacja w obrębie wydawnictwa ciągłego; numer znormalizowany.

Dla dokumentów dostępnych online:
nazwisko; imię; tytuł artykułu; tytuł wydawnictwa ciągłego; [typ nośnika]; wydanie; oznaczenie zeszytu; data aktualizacji/nowelizacji [data dostępu]; lokalizacja w obrębie wydawnictwa ciągłego; warunki dostępu; numer znormalizowany.

Dokumenty elektroniczne - artykuł w wydawnictwie zwartym dostępny w Internecie
nazwisko; inicjał imienia; tytuł utworu; nazwa wydawnictwa [online] link; [dostęp: data].

Zobacz też: Lektorat na studiach - wszystko, co musisz wiedzieć.

KK

fot. RF._.studio z Pexels 

źródło: bu.uni.wroc.pl; ue.katowice.pl; biblioteka.mwse.edu.pl

[1] https://www.bu.uni.wroc.pl/e-zrodla/nauka-bibliografia-zalaczniowa

[2] http://www.biblioteka.mwse.edu.pl/poradnik-dla-piszacych-prace-dyplomowe